Trong những năm gần đây, số lượng trẻ em được đưa đến khám và điều trị tại các trung tâm tham vấn - tư vấn tâm lý, phòng khám các khoa tâm lý lâm sàng, các cơ sở tham vấn ở các bệnh viện... ngày càng nhiều. Trong số đó, rất ít trẻ được đưa đến khi bắt đầu có dấu hiệu rối nhiễu hoặc có biểu hiện rối nhiễu nhẹ để được can thiệp sớm mà phần lớn trẻ được đưa đến khám và điều trị khi sự rối nhiễu tâm lý đã vượt ra ngoài tầm kiểm soát và khả năng giải quyết của gia đình. Ngoài ra, nhiều trẻ hoàn toàn không được tư vấn và điều trị, dẫn đến tình trạng rối nhiễu kéo dài, trầm trọng và ảnh hưởng đến hoạt động học tập cũng như cuộc sống của các em. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do nhận thức và hiểu biết của xã hội, đặc biệt là của các bậc cha mẹ về vấn đề rối nhiễu tâm lý còn hạn chế.
Tính đến 30/6/2018, dân số của tỉnh Quảng Ninh ước khoảng 1.341.159 người, trong đó có 328.928 trẻ em (chiếm 24,53% dân số), nếu tính theo tỷ lệ nghiên cứu chung của các chuyên gia thì số người mắc hội chứng tự kỷ, rối nhiễu tâm trí tại Quảng Ninh dự báo là 201.000 người, trong đó số trẻ em dự báo mắc hội chứng tự kỷ, rối nhiễu tâm trí dự báo là 49.340 trẻ (chiếm 24,53% số người mắc nói chung). Như vậy, cứ 10 trẻ thì có ít nhất 01 trẻ mắc chứng rối nhiễu tâm trí, trong đó tỷ lệ cao nhất thuộc nhóm trẻ từ 11- 16 tuổi (chiếm gần 17%), tiếp đến là nhóm trẻ từ 2- 5 tuổi (chiếm khoảng 12%), nhóm trẻ từ 6-10 tuổi có tỷ lệ rối nhiễu thấp nhất (chiếm 3%).
Ở lứa tuổi học đường, rối nhiễu tâm trí là nguyên nhân chính làm giảm sút chất lượng đào tạo, tăng tỷ lệ bỏ học, bạo lực học đường và là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng tự tử trong học sinh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối nhiễu ở học sinh THCS hiện nay. Trong đó, nguyên nhân từ gia đình và áp lực từ trường học giữ một vị trí đáng kể. Những áp lực từ trường học, việc học thêm học hè, học nâng cao quá nhiều mà ít có thời gian vui chơi giải trí, hoặc sự kỳ vọng quá lớn từ bố mẹ, các tác nhân ngoài xã hội… làm cho các em bị cuốn vào một vòng xoáy mà không tự tìm được lối ra. Các trường hiện nay không có các trung tâm, phòng tâm lý học đường, trong khi phòng y tế học đường chưa đảm nhận được các chức năng thay thế. Khi gặp khó khăn về tâm lý, học sinh thường không biết tìm đến đâu để được các nhà chuyên môn hướng dẫn, hỗ trợ. Nếu không được điều trị thích hợp và hỗ trợ kịp thời sẽ khiến cho đời sống tình cảm và quan hệ xã hội trở nên phức tạp hơn, tình trạng càng thêm trầm trọng, bệnh nhân dần bị tách hẳn ra khỏi cuộc sống đời thường, một bộ phận sẽ tìm đến cái chết bằng tự tử. Bởi vậy, phòng chống rối nhiễu tâm trí ở trẻ là rất cần thiết.
Nhận thức được tầm quan trọng về vấn đề sức khỏe tâm thần nói chung và rối nhiễu tâm trí ở trẻ em nói riêng hiện nay là đặc biệt quan trọng. Tại Quảng Ninh, trong năm 2018 Trung tâm Công tác Xã hội cũng đã triển khai nhiều hoạt động trợ giúp có hiệu quả cho nhóm đối tượng là người tâm thần, trầm cảm, trẻ rối nhiễu tâm trí và tự kỷ. Một trong số đó là hoạt động truyền thông nói chuyện chuyên đề về sức khỏe tâm thần, rối nhiễu tâm trí và các dịch vụ trợ giúp cho người tâm thần, rối nhiễu tâm trí ở cộng đồng rối tại 40 trường Trung học cơ sở, Trung học phổ thông cho 8000 đối tượng là giáo viên và học sinh. Với mục tiêu nâng cao nhận thức của các em học sinh, đội ngũ giáo viên tại các trường học THCS, THPT về vấn đề sức khỏe tâm thần, rối nhiễu tâm trí; các biểu hiện thường gặp của người có vấn đề về sức khỏe tâm thần, dự phòng các rối loạn tâm thần để từ đó có thể phát hiện sớm và điều trị kịp thời, giảm thiểu các hành vi tiêu cực cho các em học sinh và đội ngũ giáo viên. Đồng thời hỗ trợ cho đội ngũ giáo viên có thể tháo gỡ khó khăn trong việc giải quyết những vấn đề sức khỏe tâm thần học sinh trường học. Qua đó, cung cấp một số dịch vụ Công tác xã hội trong vấn đề sức khỏe tâm thần do Trung tâm Công tác Xã hội thực hiện, thiết lập mạng lưới liên kết giữa Trung tâm với Nhà trường trong vấn đề chăm sóc sức khỏe tâm thần cho tuổi trẻ học đường.
Một số hình ảnh hoạt động truyền thông về sức khỏe tâm thần,
rối nhiễu tâm trí tại trường học
- Tại Thành phố Móng Cái
|
Trường THCS Hải Xuân
|
Trường THCS Hải Đông
|
- Tại Huyện Hải Hà
|
Trường THCS Thị trấn Quảng Hà
|
Trường TH&THCS Tiến Tới
|
- Tại Thành phố Hạ Long
Trường THPT Hạ Long - TP. Hạ Long
Bùi Thị Huyền - Trung tâm CTXH Quảng Ninh